Vipassana argentina: tien dagen onafgebroken mediteren in stilte

Dag 1-5

Om vier uur slaat de gong. De maan staart me raar aan door het raampje. Buiten is het stil. Voor dag en dauw. Rond mij heen strompelt men, kuchend en zuchtend, naar het toiletgebouw. Ik draai me om in mijn bed. Ja doei. Meteen slaat de gong weer. Met een diepe zucht glij ik naast mijn bed. In de lotushouding. De deken om me heen. Mijn ogen dicht.

Oké, de setting. Ergens op het platteland buiten de stad. Twintig mannen, gescheiden van twintig vrouwen. Geen enkel contact met je medemens. Alles dat af kan leiden wordt ontnomen. De laatste simpele maaltijd van de dag om 11:00 ‘s ochtends. Eén omlijnd wandelrondje in de buitenlucht. Een strak en rigide rooster. En een Indiase meditatieleraar die heel sterk op mijn kleine neefje van vier, Benjamin, lijkt. Het enige verschil is de kleur van zijn krulletjes. Die zijn grijs. Vlijmscherpe pretoogjes. Een speelse manier van bewegen.

Om half zeven slaat de gong. Tijd voor ontbijt. Als tam vee sjokt de meute naar het eetgebouwtje. De hanen kraaien ons na. Een interessant sociaal experiment. Goed opletten waar je je bordje heen beweegt. En veel moeite om de ander wel op te merken maar niet in de ogen te kijken. Ik vermaak me met iedereen naampjes te geven. Puur afgaand op wat ik zie. Zo heb je Christopher Moltisanti uit The Sopranos. Opvliegend maar schattig. Hij weet niet zo goed wat hij met zichzelf aan moet. En dan Jezus 1,2,3, en 4. Alhoewel de vierde meer een halve Jezus lijkt. Zijn voortdurende gehoest, en zijn lijkbleke gezicht, doen mij vermoeden dat hij rijp voor het kruis is.

In het vragenuurtje vraag ik mijn Kleine Neefje waarom we in vredesnaam elke dag om vier op moeten staan. “Dat is de eeuwenoude traditie” zegt hij. Aha. Daar heb ik niks van terug. “Bovendien is vier uur een prima tijd om te starten met mediteren” vult hij aan. Ik staar hem ongelovig aan. Zijn heldere ogen en vriendelijke glimlach wijzen mij de deur. Ik open de deur, en stap een eindeloze diepte in. Het zal een diepgaande ontdekkingstocht worden, door de oerwouden van mijn mind. Met plekken waarvan ik niet eens wist dat ze bestonden.

Dag 6-10

Explosies van sterren, supernova’s. Met hoge snelheid schiet ik door tunnels van licht, universum na universum. Rond mij heen raast de impermanentie van het heelal. Voortgestuwd door balanszoekende magische krachten. En ik, ik verken in volledige kalmte alles rond mij heen. In een stabiele houding. Omhuld door het krachtigste tegengewicht van alles, de absolute stilte.

Goed. Het doel van deze meditatietechniek is de weg naar dhamma, verlichting. Niet zozeer in de zin van ‘licht’ maar meer het lichter maken van alles wat op je schouders ligt. Bevrijding van al het menselijk lijden door drie dingen weg te nemen; ten eerste alle cravings, of neigingen van mensen iets te wensen wat ze op dit moment niet hebben. Ten tweede het wegnemen van aversie tegen dingen door te accepteren hoe alles is op dit moment. Want aversie leidt weer tot cravings. En ten derde door middel van deze strenge meditatiekuur daadwerkelijk te ervaren wat er is. De onwetendheid wegnemen. Te zien en te voelen hoe de dingen echt zijn, en je te ontdoen van alle schijnwerkelijkheden en andere ingegroeide overtuigingen.

Bevrijding kwam vroeg voor mij. Op de vierde dag kan ik eindelijk weer naar de wc. Die last was zwaarder gaan wegen dan al mijn zorgen. Vanaf dat moment kon ik mijn volle aandacht weer op de meditatie richten. Mijn lichaam kon zich weer in de lotushouding vouwen. Op naar de meditatiezaal.

Dagenlang zit ik nu in de meditatiezaal. Hier en daar hoor ik knorrende magen. Een knokkel knakt. Vanaf dag zes begin ik mij te ontdoen van de wolken die mijn waarheden bedekken. Bovendien bereik ik de ervaring van het waarnemen van voortdurend veranderende sensaties op letterlijk elk plekje in mijn lichaam. Als een kosmos van atomen. Een wereld gaat voor mij open. Mijn hele leven schiet aan mij voorbij. Vanaf vroege jeugd tot heden, inclusief het afgelopen anderhalf jaar van mijn burn-out, waarvan ik me letterlijk 90% niet meer kon herinneren. Nu zie ik alles.

Ik weet dat mijn woorden nu zweverig lijken te worden, en mijn persoonlijke waarnemingen zal ik dan ook achterwege laten, daar ik denk dat die voor iedereen anders zullen zijn. Het is echter het tegenovergestelde van zweverig. Het is het meest down-to-earth dat ik ooit geweest ben. Een reis naar de diepste lagen van mijn bewustzijn en onderbewustzijn. Het werd me ineens allemaal kraakhelder. En ik besefte mij de immense kracht van de menselijke geest. Ze zeggen altijd dat God de mens schiep naar zijn evenbeeld. Maar het is de mens geweest die, met de geest, God schiep naar zijn evenbeeld. 

Meer lezen van Dennis van Mourik >>