Ondanks autoritaire acties lijkt herverkiezing Evo Morales een formaliteit

Het is alweer bijna negen jaar geleden dat Evo Morales, als eerste persoon van indiaanse komaf, werd verkozen tot president van Bolivia. Sinds die tijd zijn er de nodige hervormingen doorgevoerd, is het land politiek stabieler dan ooit en heeft Morales de nationale politiek in een ijzeren greep.

 In 2009 heeft Morales de belangrijkste politieke verandering in het land aangebracht. Met de instemming van de nieuwe grondwet per referendum ging het land niet alleen met een naamswijziging van de staat akkoord, ook stelde het de president in staat om op te gaan voor een derde termijn. In navolging van ideologische equivalenten als Hugo Chávez (Venezuela) en Daniel Ortega (Nicaragua) grijpt hij deze zelf ingestelde mogelijkheid met beide handen aan. Op 12 oktober lijkt hij zeer eenvoudig herkozen te worden voor nog eens een termijn van vijf jaar.

Ondanks de positieve beeldvorming rond Morales als ‘eerste indiaan die het tot president schopt’ heeft hij nogal wat smetjes op zijn blazoen. Koste wat kost moet een nieuwe snelweg worden aangelegd door een natuurgebied én indiaans territorium. De indianen in het gebied zagen zich bedreigd in hun bronnen van bestaan en kwamen in opstand. Een discussie die oplaaide tot op nationaal niveau. Hoe kan dat nou? Een president van inheemse komaf die een groep indianen negeert ten behoeve van een snelweg.

Aan die vraag kan een heel proefschrift gewijd worden, maar een van de belangrijkste conclusies is de dubbele agenda van de president in het gebied. Naast president van het land is Morales namelijk ook president van de cocaboeren in het bewuste gebied waar de snelweg komt te liggen. Onvervalste belangenverstrengeling dus. Ook zijn er nogal wat gouverneurs (regionale leiders) van diverse partijen vervangen door remplaçanten van Morales’ partij. Zo zit voormalig gouverneur van het departement Pando, Leopoldo Fernández, sinds 2009 vast nadat Morales stelde dat Fernández genocide had gepleegd. Fernández had laten ingrijpen nadat migranten vanuit de Andes slaags waren geraakt met bewoners uit Pando. Sindsdien zit Fernández zonder proces vast.

Het incident maakt de verdeeldheid binnen het Zuid-Amerikaanse land duidelijk. De strijd tussen voor- en tegenstanders van Evo Morales wordt steeds heviger. Toch lijkt het er op dat bij komende presidentsverkiezingen Morales wederom met gemak gaat winnen. Uit een peiling gehouden in alle Boliviaanse departementen blijkt dat Morales waarschijnlijk 33% van de stemmen gaat halen. De nummer 2 volgt op slechts 14%. Er zijn wel gegadigden om de politieke strijd met Morales aan te gaan, maar de oppositie is niet in staat om met één goede kandidaat te komen.

Nu elke regio met zijn eigen oppositiekandidaat komt, wordt duidelijk dat de verdeeldheid misschien wel groter is dan ooit. Met de komende verkiezingen zal er dan ook niet veel veranderen. Morales zal worden herkozen, hij zal zijn snelwegproject doordrukken en zijn stempel nog verder op het land drukken. De tijd dat, zoals de slogan van Bolivia wil insinueren, de unie de kracht is (La unión es la fuerza) ligt nog ver voor ons.