Amor met een snor: op zoek naar liefde in Latijns-Amerika

In de vijfdelige VPRO-serie Amor met een snor gaat Stef Biemans, zelf Nederlands en getrouwd met een Nicaraguaanse schone en woonachtig in Nicaragua, op zoek naar liefdesverhalen uit Latijns-Amerika. Amor met een snor bestaat uit vijf afleveringen waarin naar de betekenis van liefde in vijf verschillende Latijns-Amerikaanse landen (Nicaragua, Bolivia, Colombia, Mexico en Brazilië) wordt gezocht.

Stef Biemans begint bij zijn eigen verhaal en vertelt hoe hij tien jaar geleden als nuchtere Nederlandse jongen uit een atheïstisch en feministisch nest stapelverliefd werd op de katholieke en super traditionele Audrey, nu zijn vrouw. Een liefdesverhaal vol culturele contrasten dat al tien jaar standhoudt. Stef vraagt zich af hoe dat kan en of zijn Latina op een gegeven moment zijn saaie ‘Hollandsheid’ niet zat zal zijn. Daarom probeert hij in de serie, door de liefdesverhalen van anderen aan te horen, zijn vaardigheden als zwoele latino-minnaar te verbeteren. In deze strekking spreekt hij locals over liefdesverhalen, over seks, vreemdgaan, geweld en verdriet.

“Ik ben met een atheïst getrouwd”, zegt Audrey in de eerste aflevering, “ik heb het niet gepland maar het is toch gebeurd”. Als Latina wil ik bij deze scene al bijna afhaken, concluderend dat het hier gaat om de zoveelste serie, a la Grenzeloos verliefd, over stereotypes, exotische liefdes en “nobele wilden”, speciaal voor een Nederlands publiek om te smikkelen van de aparte gebruiken van die mensen daar. Gelukkig verleiden mijn nieuwsgierigheid en de zoete onschuld waarmee Stef naar de camera kijkt ertoe verder te kijken. Daar ben ik blij om, want Amor met een snor blijkt totaal iets anders te zijn.

Veel verhalen uit de serie lijken te neigen naar de stereotyperende beelden van Latijns-Amerika die bij de Nederlandse kijker zo tot de verbeelding spreken: zwoele mannen met losse heupen, Latijns-Amerikaanse muziek, landschappen en vooral veel machogedrag van de Latino en de daaraan verbonden consequenties voor de vrouw. Uiteraard zijn de verplichte ‘gekke’ verhalen aanwezig: vrouwen die heksen bezoeken om een man voor hen te laten vallen, mannen die piemelreplica’s aan een kerkbalustrade hangen om zegening voor hun lid en seksleven te vragen, getatoeëerde penissen, mannen die als vrouwen gekleed denken zich in de geest van een vrouw te verplaatsen.

Maar waar de verhalen met clichés dreigen te beginnen, weet Stef de stereotypes gaandeweg de gesprekken te deconstrueren door echt met mensen in gesprek te raken. Niet alleen de geïnterviewde maar ook Stef zelf vertelt, waardoor de gesprekken verworden tot uitwisselingen van kwetsbare oprechtheid. Het verhaal van de Nicaraguaanse ex-guerrillero die vertelt hoe hij als 16-jarige verkracht werd bij een verhoring tijdens de Nicaraguaanse revolutie, de treurige eerlijkheid van zijn woorden en zijn tranen, doet mij als kijker een traantje wegpinken. Ook de prachtige oude mannen op een plein in Mexico-Stad ontroeren, terwijl ze gecoördineerd staan te dansen met de herinnering van hun overleden vrouwen. 

Amor met een snor richt zich in eerst instantie op liefde vanuit de mannelijke kant: hoe mannen liefde zien, hoe ze omgaan met seks, hoe ze verleiden, hoe ze hun viriliteit op peil houden, dat en hoe ze vreemdgaan. De vrouwelijke kant van het verhaal komt eerst wat verlegen naar voren, maar wanneer de kans zich voordoet, oprecht en zonder pretenties, claimt de vrouw de camera. Zoals de schoonmaakster van een sekshotel die vol weemoed vertelt dat ze met die zuiplap van een echtgenoot van haar nooit seksueel plezier heeft ervaren, dat ze niet weet hoe het is om seks lekker te vinden. Dan zet ze een liedje op en met bezem in de hand danst ze alsof de man van haar dromen voor haar staat, en precies op dat moment is deze vrouw in haar wereld intens gelukkig en bestaat er niets anders dan zijzelf en haar geluk. Dat de camera dat moment weet vast te houden en aan de kijker weet over te brengen en dat Stef dat gevoel bij die vrouw weet te ontlokken maakt dit een tv-moment om nooit te vergeten.

De kwetsbaarheid waarmee mensen zich opstellen ten opzichte van Biemans en de kwetsbaarheid die hij teruggeeft, zorgen voor bijzonder oprechte momenten, zonder moreel oordeel, maar met respect voor wat we zien; een uitwisseling van intieme levenservaringen. Want hoewel er specifieke culturele gebruiken in de liefde zijn, is in het -intieme- geval van liefde vooral van belang hoe een persoon is, hoe-ie omgaat met zijn wederhelft en wat daaruit voortvloeit. Wat daaruit resulteert, ongeacht waar je huist, is veelzijdigheid. En veelzijdigheid is wat Amor met een snor laat zien. 

Amor met een snor is er nu uit op DVD en zeker de moeite om te kijken. Lukt het je niet de dvd te bemachtigen; de serie is ook te zien via website van de VPRO.

conSentido heeft met veel plezier gekeken naar Amor met een snor en werd geprikkeld om met dit onderwerp verder te gaan. Wat zou er bijvoorbeeld gebeuren als je de situatie omdraaide, als latino’s in Nederland, met een relatie met een Nederlander, naar de serie kijken? Wat doen zij om de voorbeeldige Néderlandse minnaar te worden? En wat is dat dan volgens hen? Hierover lees je binnenkort meer op conSentido!